Binnen de reserve overlopende uitgaven kan eenmalig €96.000 vrijvallen.

In het VVD/PvdA regeerakkoord uit 2013 werd opgenomen dat er gemeenten moesten komen met meer dan 100.000 inwoners. Veel gemeenten zouden dan moeten fuseren, opschalen. Die onzalige plannen waren al heel snel van de baan. Daar was geen enkel draagvlak voor. Maar de gemeenten krijgen wel een opschalingskorting, dus minder geld uit het Gemeentefonds.

In de circulaires is een meerjarige reeks opgenomen voor uitnamen wegens de opschalingskorting. Deze loopt ook buiten de meerjarentermijn nog door tot en met 2025. De VNG heeft zich er altijd tegen verzet, tevergeefs. Ook bij het IBP is de korting niet van tafel gegaan.

Tot en met de begroting 2023 zijn deze nadelen al structureel in de begroting opgenomen. De opschalingskorting stijgt echter na 2023 nog verder door in 2024 met €730.000 en in 2025 met €800.000.

Evenals het besluit bij de begroting 2019-2022 ten aanzien van de korting in 2023 nu ook het nadeel in 2024 van €730.000 al vanaf 2023 structureel te dekken door een storting in 2023 in de generieke weerstandreserve.

De voorlopige uitkomst van de jaarrekening 2018 bedraagt €6,5 miljoen voordelig. Van het rekeningresultaat moet nog af het bedrag van de over te hevelen budgetten van €3,8 miljoen. Ook zijn de uitgaven sociaal domein nog niet bekend. Dit geldt ook voor de uitkomsten van de accountantscontrole voor met name de grondexploitaties. Voorlopig gaan we uit van een voordelige uitkomst van €2,7 miljoen. In de 4e kwartaalrapportage was nog uitgegaan van een bedrag van €1.9 miljoen voordelig. De verbetering zit voornamelijk in een groter voordeel uitgaven Jeugd.

Hierbij plaatsen we wel de kanttekening dat gedurende het jaar er wel per saldo nadelen zijn verrekend met de Generieke weerstandsreserve.

Na de mutaties in de 1e kwartaalrapportage 2019 is de uitkomst van de begroting in 2019 voordelig en die van de jaren daarna nadelig. Voorgesteld wordt het voordeel in 2019 te storten in de Generieke weerstandsreserve.

Voor nadere toelichting zie programma Economie, kunst en cultuur (Nieuwbouw bibliotheek).

Het dividend BNG kan structureel met €90.000 worden verhoogd. Voor dividend Enexis is het geraamde dividend €280.000 structureel. In 2019 wordt €430.000 ontvangen. Een eenmalig voordeel van €150.000. Eenmalig omdat in het resultaat van Enexis over 2018 een eenmalig voordeel is verantwoord door een herwaardering van de latente belastingvoorziening.

Het renteresultaat in 2019 bedraagt €326.000 voordelig. In de begroting was een voordelig resultaat van €488.000 geraamd. Het nadeel is een gevolg van de lagere boekwaarden, waaraan de rente kan worden toegerekend. Zie ook paragraaf Financiering.

In november 2018 zijn door de raad de tarieven ozb vastgesteld. Tussen deze raming van de waarde van de panden en de definitieve gegevens zit een verschil. De definitieve taxatie ligt wat hoger.

Dit wordt veroorzaakt omdat:

1. De raming erg vroeg in het seizoen geleverd moest worden. De herwaardering was net gestart.
2. De stijgende markt. In de december nog veel waarden naar boven bijgesteld n.a.v. nieuwe verkoopcijfers.

De extra opbrengst OZB van €234.000 betreft een brutobedrag en moet nog gecorrigeerd worden met circa €96.000 zijnde de verminderingen uit bezwaar etc. De meeropbrengst bedraagt voor 2019 dan circa €136.000. Voor 2019 komt deze meeropbrengst volgens de bestaande gedragsregels eenmalig ten gunste van de algemene middelen. Dit is ook vorig jaar zo gebeurd. Van het voordeel is €100.000 een gevolg van areaalontwikkeling. Dit komt ook structureel ten gunste van de algemene middelen. €133.000 betreft een taxatiewaarde ontwikkeling. Dit structurele voordeel wordt vanaf 2019 conform wat in het bestuursakkoord is afgesproken in het tarief 2020 gecorrigeerd. Dit betekent dat de hogere waardestijging dan waarmee in het tarief 2019 is rekening gehouden in 2019 extra met het tarief ozb wordt herrekend, dus teruggaat naar de burger.

In 2023 wordt de Algemene uitkering per saldo verlaagd met een bedrag van €313.000 voor Participatie. Dit wordt verrekend met het programma Inkomensvoorziening en arbeidsmarkt.

In de begroting 2019 is op basis van het coalitieakkoord voor gebiedsexploitatie Bergweide/Kloosterlanden voor drie jaren (t/m 2022) eenmalige bedragen beschikbaar gesteld. Dit betekent dat in 2023 een voordeel ontstaat in de uitkomst van de begroting van €300.000. De bedragen zijn in afwachting van inhoudelijke voorstellen voorlopig gestald in het programma Algemene dekkingsmiddelen.

Over de algemene kosten (kosten die niet toerekenbaar zijn aan één specifiek product) betaalt de gemeente  het zogenoemde ‘BTW mengpercentage’.

Op basis van de afspraken met de Belastingdienst moet de gemeente Deventer het mengpercentage iedere 5 jaar opnieuw herrekenen. Door o.a. de invoering van de taakveldenstructuur mochten we het ‘oude’ mengpercentage een jaar langer toepassen.

In overleg met de Belastingdienst is bepaald dat het mengpercentage op basis van de realisatie cijfers 2018 opnieuw wordt berekend en dit percentage met terugwerkende kracht vanaf 01-01-2018 wordt toegepast. Vanaf 2012 zijn er diverse ontwikkelingen geweest die impact hebben op de kosten van gemeente Deventer. Denk daarbij onder andere aan het Sociaal domein maar ook aan de recente uitbreiding van de sportvrijstelling. Hierdoor is een verschuiving ontstaan in de verdeling van de kosten en de daaraan gerelateerde btw-labeling. Het nadeel bedraagt in 2019 €201.000 (inclusief nadeel over 2018) en vanaf 2020 structureel €90.000.  

Met ingang van 1 januari 2019 moet er een nieuwe cao voor gemeenteambtenaren komen. In januari zijn de onderhandelingen gestart. Zowel VNG als vakbonden zijn bereid om te praten over een cao met een langere looptijd, bijvoorbeeld twee jaar. Met name de onderhandelingen over de contractloonstijging lopen stroef. Gemeentelijke werkgevers zijn bereid om een serieuze investering te doen in de koopkracht van werknemers. De VNG heeft daarom aangeboden om de salarissen voor twee jaar jaar met 4,9% te verhogen. Dit loonbod betekent koopkrachtbehoud. Dit terwijl gemeentelijke werkgevers in 2019 ook ruim 1% extra loonkosten hebben door stijgende pensioenpremies. De vakbonden hebben een voorstel gedaan voor structureel 7,25%.

In de meerjarenbegroting is er ruimte gecreëerd voor het dekken van een contractloonstijging per jaar van 2,5%. In 2018 is de cao voor rijksambtenaren afgesloten. Per 1 juli 2018 gingen de salarissen voor rijksambtenaren met 3% omhoog, per 1 januari kreeg men er €450 bruto eenmalig bij, per 1 juli 2019 komt er 2% bij en per 1 januari 2020 weer 2%. In totaal telt dat op tot 7%. Indien we rekening houden met de afgesloten cao voor rijksambtenaren, de inzet van de VNG en de bonden stellen we voor de stelpost lonen in 2019 structureel te verhogen met extra 0,75% en voor 2021 met structureel extra 0,5%.

De ontwikkeling van de algemene uitkering wordt voor een belangrijk deel bepaald door de ontwikkeling van de rijksuitgaven. Volgens het systeem van ‘samen de trap op en samen de trap af’ hebben wijzigingen in de rijksuitgaven direct invloed op de omvang van het gemeentefonds. De jaarlijkse voeding van het gemeentefonds (positief of negatief) wordt het ‘accres’ genoemd en wordt uitgedrukt in een percentage. Sinds de maartcirculaire 2018 geldt voor de berekening van het accres een brede basis, de zgn. Accres Relevante Uitgaven (ARU). Als de rijksoverheid in enig jaar minder uitgeeft dan geraamd, wordt dat onderuitputting genoemd.

In de begroting is een structurele stelpost opgenomen om de nadelen op te vangen van lagere accres bijdragen in de AU door vertragingen uitgaven Rijk.

In de september en decembercirculaire 2018 is al aangekondigd dat de diverse uitgaven van het Rijk fors lager uitvallen. De afrekening van het accres wordt door BZK gecommuniceerd in de meicirculaire 2019.

Op basis van deze info en de afrekeningen in voorgaande jaren wordt voorgesteld de stelpost accres AU m.i.v. 2019 te verhogen met structureel €150.000.  Voor een overzicht van het totaal van deze stelpost wordt verwezen naar het hoofdstuk Kaderbrief.

Voor het opvangen van autonome ontwikkelingen is jaarlijks een structurele stelpost beschikbaar.

Het weerstandsvermogen bestaat uit de relatie tussen de beschikbare weerstandscapaciteit (de middelen waarover de gemeente kan beschikken om niet begrote kosten die onverwachts en substantieel zijn te dekken) en de benodigde weerstandscapaciteit (de risico’s waarvoor geen voorzieningen of verzekeringen zijn afgesloten).

Met de structurele weerstandscapaciteit worden de middelen bedoeld die permanent kunnen worden ingezet om tegenvallers in de lopende exploitatie op te vangen, zonder dat dit ten koste gaat van de uitvoering van de programma's.

De bestendige gedragsregel is dat voor dekking van de autonome ontwikkelingen dan wordt bekeken of de eerste moet worden ingezet, zodat voor de jaren erna de stelpost nog beschikbaar blijft. Voor de dekking van de autonome ontwikkelingen in deze kwartaalrapportage verlagen we de stelpost in 2020 met structureel €300.000. Voor een overzicht van het restant van de stelpost zie het hoofdstuk kaderbrief.

De kosten van de Waterschapsverkiezingen (zie programma Burger en Bestuur) worden gedekt door een verhoging van de Algemene Uitkering. In de meicirculaire 2019 wordt dit meegenomen. In afwachting hiervan wordt dit geraamd op een stelpost.

Bij het NRF heeft de gemeente een tweetal rekeningcouranten lopen met een positief saldo. Op basis van een nadere inventarisatie van het mogelijk beroep door derden op deze saldi kan een bedrag ad €90.000 eenmalig vrijvallen.

De jaarschijf 2023 is vergeleken met de programmabegroting 2019-2022 toegevoegd. Dit betekent, dat voor dat jaar met betrekking tot een aantal inkomsten en uitgaven de verwachte autonome ontwikkelingen een structureel voordeel moet worden ingeboekt van €1.226.000. Dit betreft: raming Algemene uitkering, structurele stelpost autonome ontwikkelingen, toename ozb op basis uitbreiding aantal woningen en 3% tariefstijging, areaal infrastructuur en stelpost prijzen (+1,9%) en lonen/sociale lasten gemiddeld 3% (lonen + 2,5% en sociale lasten +1,5%).

De cijfers in de programma’s worden ook aangepast naar aanleiding van technische wijzigingen. Zie voor nadere informatie de bijlage.